Mindset ontwikkelen
“Ondernemen is voor een deel onbeheersbaar, maar veel zaken kun je als manager wel faciliteren. Je kunt bijvoorbeeld bewust sturen op innovatie en daar beter in worden.” Zeker voor managers is een ondernemende mindset waardevol. “De kern daarvan is waarde creëren, problemen oplossen, kansen ontwikkelen… De wereld beter maken.”
Het idee dat je nu eenmaal een ondernemer bent of niet, ontkracht Ferdinand: “Ondernemerschap is vooral een teamsport. Mijn uitgangspunt is dat elk team kan ontwikkelen en beter kan worden.” Na een korte stilte vervolgt hij: “Ondernemerschap is een containerbegrip: het bestaat uit heel veel competenties. Elk van die competenties kun je trainen. Luisteren, leren leren, vragen stellen, nieuwsgierigheid... Sommige mensen zijn van nature misschien meer open en nieuwsgierig, maar dat wil niet zeggen dat je zoiets niet kunt ontwikkelen.”
Leren door te doen
In de tweejarige Parttime Master in Management verzorgt Ferdinand de Entrepreneurial Challenge, een praktijkgericht vak waarbij studenten in teams onderzoek doen. “Ik wil mensen echt aan het werk zetten, ze moeten vooral doen. In het vak dat ik geef hoef je niet zoveel te lezen of naar mij te luisteren; ik reik tools aan die je direct gaat toepassen. De Entrepreneurial Challenge gaat niet over de theorie van ondernemerschap. Je gaat leren door te doen, competenties ontwikkelen.”
Wat studenten dan precies gaan doen? “Het vertrekpunt is een van de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties. Je pakt een sociaal vraagstuk bij de kop en onderzoekt of je een probleem kunt formuleren en de oplossing scherp kunt krijgen. Eerder hebben we bijvoorbeeld lichaamsbeweging als uitgangspunt genomen (SDG 3), geïnspireerd door een samenwerking met Nike.
Een team stelde de onderzoeksvraag: “Hoe krijg je basisschoolleerlingen meer aan het bewegen?” Zij zijn Rotterdam-Zuid ingegaan voor veldwerk en hebben daar kinderen en volwassenen geïnterviewd om inzicht te krijgen in het probleem en de context. Bij de eindpresentatie van de projecten was een VP van Nike aanwezig. Hij zei: ‘Ik wil jullie graag uitnodigen om de presentatie ook intern bij ons te houden.’ Deze studenten kwamen met nieuwe inzichten, wat ook voor een bedrijf als Nike inspirerend is,” vertelt Ferdinand met een lach. “Zoiets is mooi voor alle partijen.”
Ondernemerschap in perspectief
“Ondernemerschap vergt vaardigheden als goede vragen stellen en luisteren, empathie en nieuwsgierigheid, teambuilding. Dat kun je niet in één blok aanleren, maar je kunt er wel bewust van worden, ermee oefenen en erop reflecteren. Hetzelfde geldt voor dataverwerking: het verzamelen van data, patronen proberen te herkennen en hier conclusies uit trekken. Uiteraard komt er meer bij kijken dan wat we in dit vak behandelen, maar we raken wel de kern van ondernemerschap. De kans creëren, een behoefte vinden en daar een goede oplossing voor ontwikkelen.”
Voor sommige studenten is de Entrepreneurial Challenge een eye-opener. “Wat je leert is dat het bij ondernemerschap in eerste instantie echt niet gaat om creativiteit en brainstormen, maar dat het veel belangrijker is om heel goed de klant en de klantbehoefte te begrijpen. Het probleem te identificeren en scherpstellen: valideren. Je hebt een idee over een behoefte, waarvan je checkt ‘is dit wel echt zo?’. Hiervoor is het allereerst nodig dat je niet jouw idee, maar de klant centraal zet en het probleem heel helder krijgt. Je valideert vervolgens door je aanname te testen, te experimenteren en te leren. Wie weet kom je er door zo’n vak juist achter dat het zelf opzetten van een onderneming echt niets voor jou is. Ook dat is een waardevol persoonlijk inzicht.”
De vaardigheden en ervaring die je in het vak opdoet, helpen je sowieso verder. “Elk project wat je als manager intern in een bedrijf of organisatie doet, is uiteindelijk ook gewoon een probleem oplossen. Een verbetering realiseren. Hiervoor moet je in de basis de klant, de gebruiker of collega begrijpen en het probleem kunnen definiëren. Management en leiderschap vergt ondernemerschap. Het is een breed inzetbare skill, waar je als professional en organisatie veel aan hebt.”
Nieuwsgierig naar meer?
Bekijk het webinar over Ondernemerschap met Ferdinand Jaspers en Klaas Wassens, executive director van de Parttime Master in Management.